พื้นที่อันตราย (Hazardous Area) คืออะไร ?

พื้นที่อันตราย หรือ Hazardous Area เป็นอีกมาตรฐานหนึ่งที่ถูกจัดขึ้นมาเพื่อแยกประเภทของพื้นที่ในการทำงานของอุตสาหกรรม โดยที่จะกล่าวถึงการแบ่งแยกพื้นที่ในการทำงานและปริมาณสารเคมี ก๊าซ หรือฝุ่นละอองภายในพื้นที่ในการทำงาน

สาเหตุที่จำเป้นจะต้องจัดแยกพื้นที่อันตราย เพราะในอดีตได้เกิดอุบัติเหตุที่รุนแรงขึ้นอย่างรุนแรง เพราะฉะนั้นอุปกรณ์ต่างๆ รวมถึงอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ใช้ในปัจจุบันภายในพื้นที่เหล่านี้จำเป็นจะต้องออกแบบมาแบบพิเศษ และผ่านการทดลองอย่างดี เพื่อให้มั่นใจได้ว่าอุปกรณ์ดังกล่าวมีความปลอดภัย และไม่ทำให้เกิดประกายไฟ หรือมีอุณหภูมิที่สูงจนเกินไป

ตัวอย่างเช่น สวิทช์ไฟที่ปกติทั่วไปที่ใช้งานภายในบ้าน เมื่อเราทำการเปิดสวิทช์ก็จะทำให้มีโอกาสที่จะเกิดประกายไฟขึ้นเล็กน้อย ถ้าเป็นพื้นที่ทั่วไป หรือในบริเวณบ้านพักอาศัยทั่วไป ก็อาจจะไม่มีอันตราย แต่ถ้าอยู่ในพื้นที่โรงงานอุตสาหกรรมที่มีปริมาณก๊าซ หรือวัตถุไวไฟที่อาจจะเกิดอันตรายได้ การเลือกใช้อุปกรณ์เหล่านี้จึงจำเป็นจะต้องเลือกเป็นพิเศษเพื่อความปลอดภัยในระหว่างการทำงาน

สำหรับการจำแนกพื้นที่อันตรายมีอยู่ 2 วิธี นั่นคือ

ประเภทของพื้นที่อันตราย

1. การจำแนกพื้นที่อันตราย ตามมาตรฐานของ NEC

มาตรฐาน NEC เป็นมาตรฐานที่กล่าวถึงการออกแบบ การติดตั้งระบบไฟฟ้า และอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ใช้ในการติดตั้ง ดังนี้

1.1. บริเวณอันตรายประเภทที่ 1 – เป็นบริเวณที่สามารถพบก๊าซหรือไอระเหยที่เกิดจากสารไวไฟ ผสมอยู่ในอากาศภายในพื้นที่ ที่จะก่อให้เกิดการระเบิดขึ้นได้

1.2. บริเวณอันตรายประเภทที่ 2 – เป็นบริเวณที่สามารถพบฝุ่นผง ที่สามารถติดไฟ หรือเผาไหม้ได้ ซึ่งจะต้องมีปริมาณที่มากเพียงพอที่จะก่อให้เกิดการจุดระเบิด

1.3. บริเวณอันตรายประเภทที่ 3 – เป็นบริเวณที่สามารถพบเส้นใยต่าง ๆ ที่สามารถติดไฟ หรือเผาไหม้ได้ ซึ่งจะต้องมีปริมาณที่มากเพียงพอที่จะก่อให้เกิดการจุดระเบิด

2. การจำแนกพื้นที่อันตราย ตามมาตรฐานของ IEC

IEC (The international Electrotechnical Commission) เป็มาตรฐานที่ครอบคลุมถึง สารไวไฟประเภทก๊าซ ไอระเหย หรือฝุ่น (Gases, Vapors and Mists) แต่ไม่รวมฝุ่นไวไฟ (Combustible or Electrotechnical Conductive Dusts) ซึ่งจะแบ่งออกได้ดังนี้

2.1 ประเภท ก๊าซ และสารระเหย (G)

2.1.1. พื้นที่ปลอดภัย – คือพื้นที่ทั่วไป หรือภายในบ้านเรือน เป็นพื้นที่มีมีความเสี่ยงจากการระเบิดและไฟไหม้ต่ำ (แต่มจะมีโอกาสที่ไฟไหม้สูงกว่า) แต่ถ้าเป็นในโรงงานอุตสาหกรรมจะพูดถึงพื้นที่ที่มีความปลอดภัย และมีความเข้มข้นของสารไวไฟระเหยต่ำกว่า 25% ของความสามารถต่ำสุดที่ก่อให้เกิดการติดไฟ (Flammability Limit) หรือต่ำกว่าจุดที่จะติดระเบิดได้

2.1.2. พื้นที่โซน 2 (Zone 2 Area) – เป็นพื้นที่มีมีความอันตรายมากกว่าพื้นที่ปลอดภัย ซึ่งในบริเวณนนี้จะมีก๊าซ ไอ หมอก หรือของเหลวไวไฟ จะมีได้ในระดับที่ต่ำกว่าสภาวะผิดปกติ โดยจะวัดจาก เกิดวัตถุไวไฟได้ไม่เกิน 10 ชั่วโมงต่อปี หรือ 0 – 0.1% ของเวลา และอุปกรณ์ไฟฟ้าที่มีระบบป้องกันการระเบิดควรจะมีการนำมาใช้ภายในบริเวณนี้

2.1.3. พื้นที่โซน 1 (Zone 1 Area) – เป็นพื้นที่ที่พิเศษ และการเลือกอุปกรณ์มาใช้ในพื้นที่จะต้องได้รับการจำแนก ซึ่งภายในพื้นที่แห่งนี้จะต้องมีสารอันตราย ก๊าซ ไอ หมอก หรือวัตถุไวไฟ ปรากฎขึ้นอยู่ในระหว่าง 10 – 1,000 ชั่วโมงต่อปี หรือ 0.1 – 10% ของเวลา

2.1.4. พื้นที่โซน 0 (Zone 3 Area) – เป็นพื้นที่ที่มีความอันตรายสูงสุด ที่จะมีสารไวไฟปรากฎอยู่ตลอดเวลา หรือ 1,000 ชั่วโมงต่อปี หรือมากกว่า 10% ของเวลา แต่โดยทั่วไปแล้วพื้นที่โซน 0 จะอยู่ในระบบปิด

2.2 ประเภท ฝุ่น (D)

ฝุ่นที่อยู่ในพื้นที่ก็มีโอกาสที่จะเกิดการระเบิดขึ้นช่วยเช่นกัน ซึ่งขอบเขตของพื้นที่อันตรายจะแบ่งได้ดังนี้

2.2.1. โซน 20 – เป็นสถานที่ที่มีสภาวะอากาศที่มีฝุ่นที่มีความสามารถที่จะก่อให้เกิดการระเบิดขึ้นได้อย่างหนาทึบหรือมีกลุ่มเมฆปรากฎอยู่อย่างต่อเนื่อง เป็นเวลานานๆ หรือมีความถี่

2.2.2. โซน 21 – เป็นสถานที่ที่มีสถาวะอากาศที่มีฝุ่นที่มีความสามารถที่จะก่อให้เกิดการระเบิดขึ้นได้อย่างหนาทึบหรือมีกลุ่มเมฆ และปรากฎในสภาวะการทำงานปกติเป็นครั้งคราว

2.2.3. โซน 22 – เป็นสถานที่ที่มีสถาวะอากาศที่มีฝุ่นที่มีความสามารถที่จะก่อให้เกิดการระเบิดขึ้นได้อย่างหนาทึบหรือมีกลุ่มเมฆ แต่จะไม่ปรากฎได้บ่อยๆ ในสภาวะการทำงานปกติ และถ้าจะเกิดขึ้นจะเกิดขึ้นในระยะเวลาสั้นๆ เท่านั้น

ที่มา :
https://th.wikipedia.org
https://www.richestsupply.com

สินค้าของเรา